Obrazek wyróżniający do artykułu płaskostopie u dzieci. Widoczna stopa dziecka z wadą w postaci płaskostopia znajdująca się na macie

Płaskostopie u dzieci. Jak je rozpoznać i leczyć?

Płaskostopie u dzieci jest powszechnym zagadnieniem, z którym możesz się spotkać jako rodzic. Jest to zniekształcenie stopy, które charakteryzuje się obniżeniem jej naturalnego łuku. U wielu dzieci płaskostopie jest wrodzone i zazwyczaj nie stanowi większego problemu, ale ważne jest, abyś obserwował rozwój stóp swojego dziecka i reagował, kiedy zachodzi taka potrzeba.

Czasami płaskostopie może wywoływać ból lub prowadzić do trudności podczas chodzenia, dlatego ważne jest, abyś znał przyczyny jego powstawania oraz dostępne metody zapobiegania i korygowania. Od odpowiedniego doboru obuwia po specjalistyczne ćwiczenia wspierające mięśnie stopy – są sposoby, dzięki którym możesz pomóc dziecku utrzymać zdrowe stopy.

Pamiętaj, że płaskostopie może być tylko przejściowym etapem w rozwoju Twojego dziecka, szczególnie jeśli jest ono jeszcze bardzo małe i zdobywa kamienie milowe w swoim rozwoju. W wieku do około 4 lat naturalne kształtowanie się stóp dziecięcych dostosowuje się do obciążeń wynikających z nauki chodzenia i biegania. Dlatego też, zanim zdecydujesz o podjęciu konkretnej interwencji, ważne jest, byś skonsultował wszelkie wątpliwości z pediatrą lub ortopedą dziecięcym.

Przyczyny płaskostopia u dzieci

Rozpoznanie płaskostopia u dzieci może być dla Ciebie niepokojące, ważne jest zrozumienie, że istnieje wiele czynników, które mogą do tego prowadzić. Zarówno genetyczne i anatomiczne aspekty, jak i wpływ nadwagi czy otyłości, mają znaczący wpływ na zdrowie stóp Twojego dziecka.

Czynniki genetyczne i anatomiczne

  1. Zdrowie stóp może być uwarunkowane genetycznie. 

Nieprawidłowa budowa stopy jest często dziedziczna, a niewłaściwe ustawienie kości piętowej czy słabość mięśni mogą prowadzić do rozwoju płaskostopia. W przypadku, gdy płaskostopie występowało u rodziców lub bliskich krewnych, Twoje dziecko ma zwiększone ryzyko.

Wpływ nadwagi i otyłości

2. Nadwaga i otyłość to czynniki, które obciążają stopy dzieci znacznie bardziej, niż mogłoby się wydawać. 

Nadmierne obciążenie prowadzi do deformacji kształtu stopy, co może przyczyniać się do płaskostopia. Dlatego utrzymanie prawidłowej masy ciała Twojego dziecka jest tak ważne dla jego zdrowia stóp. Niewłaściwie dobrane obuwie, zwłaszcza zbyt ciasne lub z niewłaściwym wsparciem dla łuku stopy, może dodatkowo wzmacniać negatywne skutki nadwagi.

Zdjęcie w artykule płaskostopie u dzieci. Widoczne osoba badająca stopę dziecka

Objawy i diagnoza płaskostopia

Płaskostopie u dzieci to stan, który może wpływać na ogólny rozwój ruchowy. W przypadku zauważenia niepokojących zmian w ustawieniu stóp Twojego dziecka wiedza o objawach i metodach diagnozowania płaskostopia okazuje się kluczowa.

Rozpoznawanie objawów płaskostopia

Płaskostopie u dziecka objawiać się może bólem stóp, zmęczeniem, trudnościami w chodzeniu oraz wyraźną zmianą w kształcie łuku stopy. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na te sygnały, szczególnie jeśli:

  • Stopy Twojego dziecka przylegają całkowicie do podłoża.
  • Pojawiają się problemy z równowagą lub nietypowy sposób chodzenia.
  • Widać nieprawidłowe zużywanie się obuwia.

Metody diagnostyczne

Diagnoza płaskostopia zaangażuje podstawowe metody obserwacyjne, a także bardziej zaawansowane narzędzia, takie jak podoskop. Metody diagnostyczne to:

  • Oglądanie odbicia stopy – sprawdzenie, czy ślad jest pełny, czy występuje łuk.
  • Obserwacja chodu i postawy dziecka.
  • Podoskop – urządzenie, które pozwala na dokładną ocenę stopy poprzez podświetlenie jej od spodu i umożliwia wizualizację łuku podłużnego i poprzecznego.
  • Dodatkowo, specjalista ortopedii dziecięcej może zlecić zdjęcia rentgenowskie lub inne badania obrazowe, jeżeli istnieje taka potrzeba.

Płaskostopie u dzieci. Leczenie

Leczenie płaskostopia u dzieci obejmuje stosowanie odpowiedniego obuwia oraz wykonywanie ćwiczeń wzmacniających. Te metody są kluczowe w przypadku łagodnych i średnio zaawansowanych deformacji stopy.

Zastosowanie wkładek i ortopedycznego obuwia

Wykorzystanie wkładek ortopedycznych oraz obuwia ortopedycznego stanowi podstawowy element w leczeniu płaskostopia. Wkładki dopasowane indywidualnie do kształtu stóp mogą wspierać ich prawidłową budowę oraz funkcjonowanie, a tym samym przeciwdziałać wiotkości więzadeł i nieprawidłowej pracy mięśni. Wybierając buty, zwracaj uwagę na:

  • Sztywny zapiętek – zapewnia stabilizację pięty,
  • Odpowiednią szerokość – nie krępuje ruchów, nie uwiera,
  • Wyprofilowaną podeszwę – wspiera łuk stopy.

Ćwiczenia wzmacniające

Regularne ćwiczenia wzmacniające pomagają wzmocnić mięśnie i ścięgna, co jest ważne w procesie leczenia płaskostopia. Twoje zaangażowanie w codzienną rutynę ćwiczeń może przyczynić się do poprawy elastyczności stopy oraz zmniejszenia ryzyka dalszego rozwoju płaskostopia. Oto przykłady ćwiczeń:

  • Chodzenie na palcach – wzmacnia ścięgna oraz mięśnie stopy i łydki,
  • Podnoszenie przedmiotów palcami stóp – poprawia kontrolę nad palcami i wzmacnia małe mięśnie.

Pamiętaj, że leczenie płaskostopia to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Regularne wizyty u specjalisty oraz stosowanie się do jego zaleceń jest kluczowe dla efektywności terapii.

Profilaktyka i ważność aktywności fizycznej

Aby zapobiegać płaskostopiu u dzieci, kluczowe jest regularne angażowanie Twojego malucha w różnorodne formy aktywności fizycznej oraz dbanie o odpowiednie obuwie. Pamiętaj, że zdrowie stóp Twojego dziecka wpływa na ogólny rozwój ruchowy oraz napięcie mięśni.

Chodzenie boso i aktywność ruchowa

Chodzenie boso jest naturalnym sposobem na wzmacnianie mięśni stóp i poprawę ich funkcjonowania. Dzięki tej prostej aktywności:

  • Wzmacniasz mięśnie: Stopy bez butów muszą pracować ciężej, co zwiększa ich siłę.
  • Poprawiasz napięcie mięśniowe: Regularna, bosa aktywność przyczynia się do większej elastyczności i sprężystości.

Ponadto zachęcaj swoje dziecko do różnorodnych form ruchu:

  • Zabawy na dworze
  • Gry zręcznościowe
  • Ćwiczenia gimnastyczne

Każda forma aktywności, która wpływa na zakres pracy stóp, będzie korzystna dla profilaktyki płaskostopia.

Dobór odpowiedniego obuwia

Wybierając obuwie dla dzieci, koncentruj się na kilku kluczowych aspektach:

  • Fason: Buty powinny dobrze obejmować piętę, ale nie ograniczać naturalnych ruchów stawu skokowego.
  • Podeszwa: Wybierz buty o sztywnej, ale elastycznej podeszwie, która pozwoli stopie na naturalne odkształcenia podczas chodzenia.
  • Rozmiar: Unikaj kupowania butów na „wzrost”. Za duże obuwie nie zapewni odpowiedniego wsparcia.

Zadbaj o regularne sprawdzanie stanu i rozmiaru obuwia Twojego dziecka, gdyż dziecięce stopy rosną szybko, a nieprawidłowo dopasowane buty mogą niekorzystnie wpłynąć na zdrowie stóp.

Płaskostopie u dzieci. Kiedy skonsultować się z ortopedą?

Jeśli zauważyłeś, że pomimo wzrostu i rozwoju Twojego dziecka, jego stopy nie nabywają właściwego kształtu, czas odwiedzić specjalistę. Ortopeda pomoże zdiagnozować problem, a także zaplanować odpowiednie leczenie, które może uchronić dziecko przed długofalowymi komplikacjami.

Monitorowanie postępów i ewentualne komplikacje

Monitorowanie postępów: Odpowiednia diagnoza i monitorowanie rozwoju stóp jest kluczowe, szczególnie jeśli:

  • Stopy dziecka są płasko-koślawe po ukończeniu 4. roku życia.
  • Chód dziecka jest nieprawidłowy, napotykasz trudności w dobieraniu obuwia lub zauważasz nietypowe zużycie podeszwy.
  • Aktywność fizyczna sprawia dziecku trudności bądź odczuwa ono ból, co unormować ma odpowiednia profilaktyka, np. poprzez sport, który wzmacnia mięśnie i stawy.

Bezpośrednia konsultacja z ortopedą jest zalecana, jeśli mimo przyjmowania tych środków profilaktycznych nie obserwujesz postępu w kształtowaniu się łuku stopy.

Płaskostopie u dzieci. Ewentualne komplikacje

Nieleczone płaskostopie mogą prowadzić do dalszych komplikacji zdrowotnych. Wśród nich można wymienić:

  • Deformacje stopy lub inne zmiany ortopedyczne.
  • Problemy ze stawami, które wynikają z nieprawidłowego rozłożenia ciężaru ciała.
  • Bóle kręgosłupa, szczególnie jeśli deformacja stopy nie została w porę zauważona i skorygowana.

Dlatego tak ważna jest wczesna konsultacja, aby zapobiec długotrwałym skutkom płaskostopia, takim jak chroniczny ból lub trudności w poruszaniu się. Pamiętaj, że zdrowie Twojego dziecka może być również wsparte przez wczesną interwencję i dostosowanie aktywności fizycznej do jego potrzeb.

Płaskostopie u dzieci i młodzieży. Stopa płasko-koślawa.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *